Art for Art Sake or Art for Life Sake

Plato & Aristotle

कलेसाठी ‘कला’ की, जीवन (जगण्या) साठी ‘कला’? (कला, ललितकला आणि प्रयोगिक कला शाखांतील: संधी, समस्या, आव्हाने आणि उपाय)   प्राध्यापक (डॉ) विवेक रणखांबे, भारती विद्यापीठ (अभिमत विश्वविद्यालय), यशवंतराव मोहिते महाविद्यालय, पुणे, vivekrankhambe@gmail.com, Contact No.: 9850558404, Date: 10-05-2021 (“आज कोविडच्या एका विषाणूमुळे जागतिक स्तरावर संपूर्ण मानवी जीवन उद्ध्वस्त झाले आहे. जागतिक स्तरावर अनुभवास आलेला, आपल्या प्रत्येकाच्या आयुष्यातला …

Art for Art Sake or Art for Life Sake Read More »

Sheth Walchand Hirachand: Ek Karmyogi “शेठ वालचंद-हिराचंद: एक कर्मयोगी”

“शेठ वालचंद-हिराचंद: एक कर्मयोगी” (वालचंदनगर इंडस्ट्रीज लि. संचालित कुपर इंजिनीअरिंग मधील ‘एक कामगार’, स्व. श्री. अर्जुनराव नारायण रणखांबे, यांच्या लेखन संग्रहातून संपादित लेख) “कर्मयोगी” हा शब्द आपणाला ‘भगवद्गीतेने’ दिला आहे. कर्म म्हणजे काम आणि जो काम करतो तो “कर्मयोगी”. मग आपणही कारखान्यात-घरी सर्वत्र काम करतोच म्हणजे आपणही एका अर्थी कर्मयोगीचं आहोत. वालचंद शेठजींनी केलेल्या कर्मात …

Sheth Walchand Hirachand: Ek Karmyogi “शेठ वालचंद-हिराचंद: एक कर्मयोगी” Read More »

नामदार डॉ. विश्वजित कदम कार्यगौरव विशेषांक: संपादकीय ‘यशोभारती’ 2020-2021

‘भय इथले संपत नाही…’: डॉ. विवेक रणखांबे मुख्य-संपादक, यशोभारती २०२०-२०२१ “भूतकाळाची नोंद घेत, वर्तमानाचे भान ठेवत जो भविष्याचा वेध घेतो,  त्याला समाज आणि इतिहास “द्रष्टा नेता” म्हणून गौरवितो”. 2019 साली आलेल्या महापुरात ब्रह्मनाळ येथील बोट दुर्घटनेच्या पार्श्वभूमीवर, “प्रत्येकाचा जीव ही माझी जबाबदारी” असे मानून, नामदार डॉ. विश्वजित कदम यांच्या संकटावर स्वार होण्याच्या वृत्तीला आणि साहेबांचे …

नामदार डॉ. विश्वजित कदम कार्यगौरव विशेषांक: संपादकीय ‘यशोभारती’ 2020-2021 Read More »

“पन्नाशिची प्रेमकविता”

तू पुन्हा भेटलीस अशी कशी अवचित अणि तेहि वयाच्या पन्नाशीत? अन मग… ‘उघड्या पुन्हा जहाल्या जखमा उरातल्या’ मला अनेकदा वाटायचं, कधीतरी तुला सांगाव की तुझ्याबरोबरच संसाराचं स्वप्नगीत गायला आवडेल मला… पण कधी आडवं येत होतं तुझ्या कुटुंबाचं सोशल स्टेटस कधी तुझी जात तर कधी माझी जात कधी कधी तर ‘तुला माझ्या पेक्षा चांगलं स्थळ मिळेल’, …

“पन्नाशिची प्रेमकविता” Read More »

‘सातारा-रोड: एक अर्ध्यदान’

‘सातारा-रोड’च्या निर्मितीचे अधिष्ठान झालेल्या, श्रीमान शेठ वालचंद-हिराचंद, श्री. विनोदशेठ, श्री. चकोरशेठ दोशी, कूपर कंपनीत काम केलेले ऑफिसर्स, कामगार, सेवक, कूपर इंग्लिश स्कूलचे शिक्षक-विद्यार्थी आणि या भूमीचा परीसस्पर्श झालेल्या प्रत्येकाला …‘हा लेख सविनय अर्पण’… या मातीने लळा लावला असा की, सुखदु:खाला परस्परांच्या हसलो-रडलो, याने तर हा जीवच अवघा जखडला, मी त्याच्या हिरव्या बोलीचा शब्द जाहलो… …ना. …

‘सातारा-रोड: एक अर्ध्यदान’ Read More »

शिवाजी विद्यापीठ ‘A++’: गुणवत्तेची गरुड भरारी!

(सर्व वाचकांना नम्र विनंती: सन १९८८ ते २००४ या काळात (FYBA to Ph. D) मी शिवाजी विद्यापीठाचा विद्यार्थी होतो. विद्यापीठा विषयी वाटणाऱ्या कृतज्ञतेपोटी; भूतकाळ जसा समोर आला, तसा लिहित गेलो आहे. हा लेख त्या कालखंडाला जागवणारा आहे, परंतु त्या पूर्वीच्या आणि नंतरच्या काळाशी निगडित असलेले, इतर विद्याशाखांचे विद्यार्थी-प्राध्यापक, संस्था-महाविद्यालये; त्यांच्याशी सम्बंधित घटक; माझ्या अनुभवाची मर्यादा …

शिवाजी विद्यापीठ ‘A++’: गुणवत्तेची गरुड भरारी! Read More »

‘Black Man’s Burden’ by Professor (Dr) Vivek Rankhambe

(Poem composed in response to Kipling’s poem ‘White Man’s Burden’) ‘Black Man’s Burden’ Listen O Listen, you pompous White Man, The masters & the men of Kipling clan, You oppressed us in the name of God Uncivilized enough and unbearably hard Pray, do not define in the name of Divine & Do not serve us …

‘Black Man’s Burden’ by Professor (Dr) Vivek Rankhambe Read More »

“आण्णा”: चिरंतन स्फुर्तीचा चैतन्यदायी झरा ! …..तानाजी माने, सातारा-रोड

आज मितीला संघाला कोण ओळखत नाही? केवळ आपत्तीच्या प्रसंगीच नव्हे तर सदैव राष्ट्रसेवे साठी तत्पर राहणार्या नव्हेतर राष्ट्र सेवेसाठी आपले तन,मन व धन सर्वस्व अर्पण करणारे स्वयंसेवक निर्मितीचा एका अर्थाने कारखाना म्हणजे संघ ,रुढार्थाने परिचित असलेलं RSSअर्थात शारीरिक,बौद्धीक, सेवा व संपर्क या चतुःसुत्री वर आधारीत संघाची शाखा.व शाखेच्या माध्यमातुन तयार झालेले स्वयंसेवक व कार्यकर्ते .आज …

“आण्णा”: चिरंतन स्फुर्तीचा चैतन्यदायी झरा ! …..तानाजी माने, सातारा-रोड Read More »

जगण्याला बळ देणारी, जीवन सुन्दर करणारी गोवा भेट…

 ‘कसे कोठुनी येतो आपण, कसे न कळता जातो गुंतून?’ या ओळीची प्रचिती म्हणजे आपली गोवा भेट. रक्ताची कोणतीही नाती नसताना, 30 वर्षापूर्वी आपण सर्वानी ३० दिवस एकत्र राहिलेल्या क्षणांच्या, आपल्या सह्वासाच्या साऱ्या आठवणी ३० वर्षे मनात जपून, सर्वानीच घडवून आणलेली ही भेट, संपता; संपता सगळ्यांचेच डोळे भिजवून गेली. समुद्राच्या भरतीच्या लाटा ओसरल्या पण गोवा भेटीच्या …

जगण्याला बळ देणारी, जीवन सुन्दर करणारी गोवा भेट… Read More »

“हे मृत्यो!” (आज सभोवार सुरू असलेल्या मृत्यूच्या तांडवात, कवी मृत्यूशीच संवाद करतो आहे. हतबल असा तो त्याच्यातल्या माणुसकीला साद घालतो आहे.)

“हे मृत्यो!” सध्या कुणाच्या तरी मृत्यूने मी सहजपणे हेलावून जात नाही. मी इतका शून्य, असहिष्णू, अमानवी कसा झालो, की संपून गेल्यात माझ्या संवेदनांच? याचा एक निश्चित ताळेबंद मांडतो आहे… भवताली मृत्युच्या असह्य वारंवारतेने मी पुरता थंड पडलो आहे. आणि हुंदकेही विरू लागलेत दुरवर; खोलवर…ते ही अगदी आतल्या आत सभोवताली चिताही आता एकांतात जळत आहेत. जणू …

“हे मृत्यो!” (आज सभोवार सुरू असलेल्या मृत्यूच्या तांडवात, कवी मृत्यूशीच संवाद करतो आहे. हतबल असा तो त्याच्यातल्या माणुसकीला साद घालतो आहे.) Read More »